Vào ngày 6 tháng 8 năm 2024, Ukraine đã phát động một cuộc tấn công bất ngờ vào khu vực Kursk của Nga, một trong những chiến dịch lớn nhất từ trước đến nay kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào tháng 2 năm 2022. Đây không chỉ là một động thái quân sự táo bạo mà còn là một nỗ lực của Kyiv nhằm khẳng định vị thế, bất chấp nguồn lực của quân đội Ukraine đang bị căng thẳng dọc theo chiến tuyến dài 600 dặm.
Tính đến giữa tháng 8, quân đội Ukraine đã tiến sâu vào lãnh thổ Nga hàng chục dặm và chiếm giữ 74 làng mạc và thị trấn ở Kursk. Hơn 100 tù binh Nga đã bị bắt giữ trong chiến dịch này, một phần trong kế hoạch của Kyiv nhằm giảm bớt các cuộc tấn công bằng pháo từ Kursk vào lãnh thổ Ukraine. Hơn 255 quả bom lượn và hàng trăm tên lửa đã được phóng từ khu vực này vào Ukraine kể từ đầu mùa hè.
Cuộc tấn công vào Kursk không chỉ có giá trị quân sự mà còn là một bước tiến quan trọng về mặt chính trị. Kyiv hy vọng chiến dịch này sẽ giúp nâng cao tinh thần của người dân, đồng thời tạo đòn bẩy trong các cuộc đàm phán tiềm năng với Nga. Thực tế, cuộc tấn công này đã làm thay đổi đáng kể nhận thức về khả năng chiến đấu của Ukraine, khiến những quan ngại gần đây về sự suy yếu của Kyiv tạm thời lắng xuống.
Phản công và phòng thủ mạnh mẽ
Trước khi tấn công Kursk, Ukraine đã đối mặt với một cuộc tấn công dữ dội của Nga vào Kharkiv – thành phố lớn thứ hai của Ukraine. Từ tháng 5 năm 2024, Kharkiv đã trở thành tâm điểm của các cuộc tấn công liên tục từ Nga, với các cuộc không kích và pháo kích nhắm vào các mục tiêu dân sự và quân sự. Tuy nhiên, quân đội Ukraine đã thành công trong việc đẩy lùi cuộc tấn công này và giữ vững thành phố, bất chấp những dự đoán ban đầu của phương Tây rằng Kharkiv có thể rơi vào tay Nga.
Cuộc chiến bảo vệ Kharkiv là một dấu ấn quan trọng, cho thấy Ukraine có khả năng phòng thủ mạnh mẽ, ngay cả trước các cuộc tấn công quy mô lớn từ Nga. Mặc dù Kharkiv tiếp tục bị tấn công, tinh thần của thành phố này vẫn không bị lung lay. Người dân đã quen với cuộc sống giữa các cuộc không kích, và các hoạt động kinh tế, xã hội vẫn tiếp tục diễn ra. Kharkiv trở thành biểu tượng cho tinh thần “bất khả chiến bại” của Ukraine.
Sự thay đổi trong chiến lược của Nga
Khi Ukraine phát động cuộc tấn công Kursk, Nga đã phải điều động lực lượng từ các mặt trận khác để ứng phó. Điều này làm giảm sức ép của quân đội Nga ở miền đông và nam Ukraine, tạo điều kiện cho Kyiv củng cố các phòng tuyến quan trọng. Cuộc tấn công này còn buộc Moscow phải xem xét lại khả năng phòng thủ biên giới của mình.
Mặc dù vậy, Nga không còn tập trung vào việc chiếm giữ và kiểm soát các thị trấn của Ukraine như trước. Thay vào đó, Nga chuyển sang chiến thuật phá hủy hạ tầng cơ sở và gây thiệt hại tối đa cho các khu vực dân sự. Nhiều thị trấn nhỏ dọc biên giới, chẳng hạn như Lyptsi gần Kharkiv, đã bị Nga tấn công liên tục bằng bom lượn, gây thiệt hại nặng nề. Chiến lược mới của Nga là phá hủy mọi thứ mà họ không thể kiểm soát, nhằm làm suy yếu tinh thần và hạ tầng của Ukraine.
Đọc thêm
Đòn bẩy chính trị và chiến lược dài hạn
Việc giữ được Kursk, dù chỉ là tạm thời, giúp Ukraine có một vị thế đàm phán mạnh mẽ hơn trong tương lai. Cuộc tấn công vào Kursk không chỉ giúp làm suy yếu khả năng tấn công của Nga từ khu vực này mà còn gửi một thông điệp rõ ràng đến các đối tác phương Tây của Ukraine: Kyiv vẫn còn đủ khả năng chiến đấu và không sẵn sàng chấp nhận một cuộc ngừng bắn theo các điều kiện bất lợi.
Điều này càng trở nên quan trọng trong bối cảnh một số quốc gia phương Tây bắt đầu bày tỏ lo ngại về sự kéo dài của cuộc chiến và kêu gọi các cuộc đàm phán. Tuy nhiên, đối với Ukraine, việc đàm phán với Nga theo các điều kiện hiện tại đồng nghĩa với việc chấp nhận sự chiếm đóng lâu dài của Nga ở miền đông và nam Ukraine – điều mà Kyiv không thể chấp nhận. Việc giữ Kursk, dù chỉ là trong thời gian ngắn, có thể giúp Kyiv có thêm thời gian và không gian để cải thiện tình hình chiến trường và đạt được những thỏa thuận có lợi hơn.
Tương lai cuộc chiến: Sức bền và chiến lược kiềm chế Nga
Cuộc chiến này không chỉ diễn ra trên chiến trường mà còn là một cuộc chiến về kinh tế và chính trị. Nga đang cố gắng duy trì một nền kinh tế chiến tranh dài hạn dưới sự lãnh đạo của Bộ trưởng Quốc phòng mới Andrei Belousov, một nhà kinh tế học. Ukraine, với sự hỗ trợ của phương Tây, cũng đang nỗ lực điều chỉnh kinh tế để phục vụ cho chiến tranh.
Tuy nhiên, cuộc tấn công vào Kursk đã cho thấy rằng Nga cũng không miễn nhiễm với sự kiệt quệ. Khi chiến tranh kéo dài, cả hai bên đều phải đối mặt với những tổn thất lớn về nguồn lực. Đối với Ukraine, mục tiêu không chỉ là phòng thủ mà còn là làm cho cuộc chiến trở nên tốn kém đối với Nga, buộc Moscow phải xem xét lại chiến lược của mình.
Sự xuất hiện của các máy bay chiến đấu F-16 từ Hà Lan và các viện trợ quân sự khác đã giúp Ukraine cải thiện khả năng phòng không và tấn công. Điều này làm giảm bớt mối đe dọa từ các cuộc tấn công bằng bom lượn của Nga và nâng cao tinh thần của quân đội Ukraine.
Kết luận
Cuộc tấn công vào Kursk là một bước ngoặt quan trọng, đánh dấu sự trở lại thế chủ động của Ukraine trong cuộc chiến với Nga. Tuy nhiên, tương lai của cuộc chiến này vẫn còn nhiều bất ổn, và Kyiv sẽ cần tiếp tục tận dụng mọi cơ hội để duy trì sức ép lên Moscow. Dù không thể đoán trước được kết quả cuối cùng, nhưng một điều rõ ràng là Ukraine sẽ không dễ dàng từ bỏ cuộc chiến cho đến khi đạt được các mục tiêu chiến lược của mình.
