Ngày 6 tháng 8 năm 2024, Ukraine bất ngờ tấn công khu vực Kursk của Nga, mở màn bằng việc phá vỡ các tuyến phòng thủ của Nga một cách nhanh chóng. Sau ba tuần tiến hành, Ukraine chiếm được một phần lãnh thổ Nga và bắt giữ hàng trăm binh lính Nga. Đây là một bước tiến táo bạo, giúp Ukraine thay đổi câu chuyện ảm đạm về sự sa sút trong chiến tranh, ít nhất là tạm thời. Tuy nhiên, Kyiv cần phải quyết định cách sử dụng thắng lợi ban đầu này để đạt được lợi ích chiến lược hoặc chính trị. Hiện vẫn chưa rõ liệu Ukraine có thể tận dụng được thành công chiến thuật này hay không khi chưa có dấu hiệu rằng Nga sẽ chuyển lực lượng từ miền đông Ukraine để bảo vệ Kursk.
Cuộc tấn công này dường như được tiến hành nhằm củng cố một vùng đệm phòng thủ bên trong lãnh thổ Nga. Ukraine hy vọng rằng việc chiếm giữ Kursk sẽ tạo ra một cơ sở đàm phán có lợi trong trường hợp Kyiv phải đối mặt với áp lực buộc phải ngồi vào bàn đàm phán với Moscow. Tuy nhiên, việc này cũng đặt ra nhiều rủi ro khi nó có thể làm suy yếu các lực lượng phòng thủ của Ukraine trên các mặt trận khác.
Những thành công ban đầu và rủi ro tiềm tàng
Cuộc tấn công Kursk giúp nâng cao tinh thần binh sĩ Ukraine và khiến Moscow bối rối, đồng thời cho thấy Nga không sẵn sàng đối phó với các cuộc tấn công tại biên giới của mình. Tuy nhiên, mặc dù gây ấn tượng ban đầu, chiến dịch này chưa đạt được mục tiêu chiến lược lớn hơn. Trong khi Ukraine chiếm được một số lãnh thổ, các tù binh Nga chủ yếu là lính biên phòng và lực lượng bán quân sự Chechnya, chứ không phải các đơn vị quân sự chủ lực của Nga. Đồng thời, quân đội Nga vẫn giữ lợi thế về nhân lực và trang thiết bị.
Ukraine đã sử dụng các đơn vị tinh nhuệ từ lực lượng Dù và các lực lượng đặc biệt cho cuộc tấn công này, rút từ các mặt trận khác như Donetsk và Kharkiv. Điều này tạo ra một canh bạc: Ukraine đánh cược rằng các phần khác của tuyến phòng thủ 750 dặm sẽ không bị suy yếu quá mức, và rằng lợi ích từ việc chiếm Kursk sẽ lớn hơn tổn thất ở các khu vực khác. Tuy nhiên, cho đến nay, Nga vẫn duy trì áp lực mạnh tại miền đông Ukraine, khiến Kyiv gặp khó khăn trong việc duy trì các tuyến phòng thủ dài.
Phản ứng của Nga và cuộc chiến mùa đông
Phản ứng của Nga đối với cuộc tấn công Kursk vẫn chưa thực sự quyết liệt. Moscow gửi các đơn vị tăng cường đến khu vực này, bao gồm các nhóm quân nhỏ từ nhiều đơn vị khác nhau. Tuy nhiên, Nga vẫn tiếp tục các cuộc tấn công ở miền đông Ukraine, đặc biệt là tại các khu vực như Pokrovsk và Toretsk, nơi mà Nga đã đạt được những bước tiến đáng kể. Mặc dù Nga vẫn duy trì áp lực tấn công, quân đội Ukraine đang cố gắng giữ Kursk làm vùng đệm bên trong lãnh thổ Nga.
Tuy nhiên, sự thành công của chiến dịch Kursk phần lớn phụ thuộc vào việc Nga phản ứng như thế nào. Nếu Moscow tập trung lực lượng lớn để tái chiếm Kursk, Kyiv có thể buộc Nga phải chuyển hướng cuộc chiến về phía lãnh thổ của mình, làm giảm áp lực ở các mặt trận khác. Nhưng nếu Nga chỉ duy trì một lực lượng nhỏ để kiềm chế cuộc tấn công của Ukraine, chiến dịch này có thể trở thành gánh nặng cho Ukraine, đặc biệt là khi chiến tranh kéo dài vào mùa đông khắc nghiệt.
Đọc thêm
Những thách thức trong chiến lược của Ukraine
Cuộc tấn công Kursk cho thấy rõ ràng rằng Ukraine đang tìm cách tạo ra đòn bẩy chiến lược trong bối cảnh chiến tranh bế tắc. Tuy nhiên, chiến dịch này không phải là không có rủi ro. Nếu không thể đạt được các mục tiêu chiến lược lớn hơn, Ukraine có thể mất Kursk và gặp khó khăn lớn trong việc phòng thủ ở miền đông. Câu hỏi đặt ra là liệu Ukraine có thể giữ được Kursk trong bao lâu và với cái giá nào.
Ngoài ra, sự phối hợp giữa Ukraine và các đối tác phương Tây vẫn chưa thực sự rõ ràng trong việc thực hiện chiến lược dài hạn. Cho đến nay, sự hỗ trợ từ phương Tây tập trung vào việc duy trì tuyến phòng thủ và tiến hành các cuộc tấn công hạn chế vào Crimea và các mục tiêu kinh tế của Nga. Tuy nhiên, việc giữ Kursk có thể làm thay đổi cách tiếp cận này, đặc biệt là trong việc nâng cấp hệ thống vũ khí và mở rộng các cuộc tấn công tầm xa vào lãnh thổ Nga.
Tương lai của cuộc chiến: Quyết định chiến lược và nguy cơ sa lầy
Tương lai của chiến dịch Kursk và cuộc chiến rộng lớn hơn của Ukraine đang phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Một mặt, việc chiếm giữ Kursk có thể mang lại lợi thế lớn về mặt chiến lược và chính trị, đặc biệt là nếu Ukraine có thể sử dụng vùng đất này làm đòn bẩy trong đàm phán với Nga. Mặt khác, nguy cơ sa lầy trong một cuộc chiến kéo dài và tổn thất nặng nề về lực lượng và trang thiết bị là điều hoàn toàn có thể xảy ra.
Ukraine có thể lựa chọn tập trung vào phòng thủ và tận dụng các khả năng tấn công tầm xa mới để làm suy yếu nền kinh tế và quân đội Nga, từ đó kéo dài cuộc chiến và hy vọng vào sự kiệt quệ của Nga. Tuy nhiên, việc tiếp tục chiến dịch Kursk cũng đòi hỏi Ukraine phải duy trì một lực lượng lớn, đồng thời đối mặt với rủi ro mất mát lãnh thổ ở các khu vực quan trọng như Donetsk và Kharkiv.
Kết luận
Canh bạc của Ukraine tại Kursk mang lại những cơ hội và rủi ro song hành. Đây là một cuộc tấn công táo bạo, nhằm thay đổi cục diện chiến trường và nâng cao tinh thần, nhưng cũng đe dọa đến sự ổn định của các tuyến phòng thủ quan trọng. Ukraine sẽ cần phải cân nhắc kỹ lưỡng trong việc duy trì Kursk và các mục tiêu chiến lược dài hạn.
