Sử Trung Quốc

Thói ngông khó trị của giới học thức thời nhà Thanh

Lưu Vũ Xung, người Thương Châu. Tính cô độc hẹp hòi, thích bàn luận chế độ thời xưa, nhưng thật ra (Lưu Vũ Xung) rất viễn vông không thể làm được

Lưu Vũ Xung, người Thương Châu. Tính cô độc hẹp hòi, thích bàn luận chế độ thời xưa, nhưng thật ra (Lưu Vũ Xung) rất viễn vông không thể làm được. Từng tới Họa Thư lâm của Đổng Thiên Sĩ đọc sách, còn nhớ Hậu Trai tiên sinh từng vịnh rằng “Ngột tọa thu thụ căn, Khối nhiên vô dữ ngũ. Bất tri độc hà thư, Đãn kiến tu mi khổ. Chỉ sầu thủ sở trì, Hoặc thị canh điền phổ” (Riêng ngồi dưới cây thu, Lù lù không bạn hữu. Không hay đọc sách gì, Chỉ thấy người sầu khổ. Chỉ buồn sách trên tay, Hay lại canh điền phổ), đại khái là trêu chọc Lưu. Ngẫu nhiên (Lưu Vũ Xung) tìm được một bộ binh thư thời cổ, nằm sấp đọc suốt năm, (Lưu Vũ Xung) tự nói có thể cầm mười vạn quân.

Gặp lúc có giặc cướp, (Lưu Vũ Xung) tự thao luyện hương binh, đánh nhau với bọn giặc bị thua to. Kế (Lưu Vũ Xung) tìm được một bộ sách thủy lợi thời cổ, nằm sấp đọc suốt năm, (Lưu Vũ Xung) tự nói có thể khiến ngàn dặm thành ruộng tốt, vẽ ra bản đồ thuyết phục quan châu. Quan châu sai (Lưu Vũ Xung) làm thử ở một thôn, kênh mương đào xong, nước lớn tràn về theo dòng đổ vào thôn, có mấy người c.h.ế.t đuối. Vì thế (Lưu Vũ Xung) uất ức không vui, thường một mình đi dạo trong sân, lắc đầu nói một mình “Người xưa lại lừa ta sao?”, cứ thế mỗi ngày nói hàng trăm hàng ngàn lần, chỉ có sáu chữ ấy. Không bao lâu (Lưu Vũ Xung) phát bệnh c.h.ế.t. Về sau những đêm gió mát trăng trong, vẫn nhìn thấy con ma ấy lắc đầu đi dạo một mình dưới bóng tùng bách trước mộ, nghiêng tai lắng nghe, vẫn là nói sáu tiếng ấy.

Truyện Lưu vu quỷ(Con ma viển vông họ Lưu) trong sách Tử Bất Ngữ của nhà thơ Trung Quốc nổi tiếng thế kỷ 18 Viên Mai(năm sinh 1716-năm mất 1797). Bản dịch của dịch giả Cao Tự Thanh trong sách Tử Bất Ngữ, nhà xuất bản Văn Hóa – Văn Nghệ năm 2013.

– Ý kiến cá nhân: Nhờ “đại công” to tát của loại người Sùng cổ phát rồ như bệnh nhân tâm thần giống như Lưu Vũ Xung trong Tử Bất Ngữ, công cuộc Hiện đại hóa, học tập văn minh tiến bộ của người Trung Quốc cuối thời Thanh bị chậm lại rất nhiều so với Nhật Bản, Xiêm La và cuối cùng thất bại dang dở chẳng đi đến đâu.

Sau năm 1867, triều đình nhà Thanh và các quan cãi nhau nảy lửa về chủ trương học tập châu Âu xây dựng đường sắt để phát triển giao thông vận tải, có lợi cho vận chuyển hàng hóa thúc đẩy phát triển kinh tế. Thế nhưng, lúc đó phái Bảo thủ với tư tưởng Sùng Cổ cực đoan chống đối làm mọi cách ngăn cản những quan chức ủng hộ xây dựng Đường Sắt như Lý Hồng Chương, Lưu Minh Truyền. Lý Hồng Chương và Lưu Minh Truyền(*) bị quan chức, nhà Nho phái Bảo thủ với đầu óc Sùng Cổ đến phát lú lẫn chửi là đồ Dối vua lừa gạt triều đình Phản Quốc, thông đồng với giặc Tây dương man di làm chuyện xấu…… Những lý do của phái Bảo thủ điên cuồng chống phá chủ trương xây dựng đường sắt của Lý Hồng Chương, Lưu Minh Truyền gồm lý do hết sức buồn cười như thi công đường sắt ở chốn núi rừng e sợ sẽ làm kinh động Sơn thần, Thổ địa và Đại Thanh sẽ bị thần linh trách phạt. Nhưng lý do chủ yếu của phái Bảo thủ đưa ra để phản đối xây đường sắt và chụp mũ kết tội Lý Hồng Chương, Lưu Minh Truyền là xây đường sắt sẽ phá hoại phong tục tập quán truyền thống nghàn đời của người Trung Quốc, tổ tiên cha ông người Trung Quốc từ trước thời Thanh đến thế kỷ 19 vẫn đi xe do ngựa/súc vật kéo có sao đâu chẳng cần dùng tới xe lửa máy móc phương tiện giao thông của Tây dương man di.

Thế nhưng Lý Hồng Chương không chịu lùi bước trước phái Bảo thủ. Lý Hồng Chương bỏ ngoài tai mọi lời Phản đối chửi rủa của phái Bảo thủ và âm thầm tự xây một tuyến đường sắt ngắn dài 11km. Đến cuối năm 1881, đoạn đường sắt dài 11km hoàn thành xong xuôi và khi đó Lý Hồng Chương mới báo cáo cho triều đình nhà Thanh biết. Hậu quả của việc phái Bảo thủ cản trở xây Đường sắt là vào năm 1891, thời điểm nhà Thanh bắt đầu lắp đặt các đường sắt rời rạc của mình có tổng chiều dài 360 km thì Nhật Bản cùng thời điểm đã sở hữu hệ thống đường sắt với tổng chiều dài 3300 km.

*Lưu Minh Truyền là vị Tuần phủ anh hùng sử dụng súng pháo hư hỏng và binh lính rất ít ỏi phòng thủ Đài Loan làm chiến thuyền Pháp nản chí lui quân vào năm 1884-1885.

Ảnh bên dưới là tranh vẽ về thương nhân gốc Quảng Đông sở hữu đầu óc tương đối thông thoáng, tương đối tiến bộ so với người Trung Quốc thời Thanh mạt có tên là Trịnh Quan Ứng thấm nhuần Nho học từng tham gia phong trào Dương vụ và đi buôn bán làm ăn với ngoại quốc tiếp xúc với người ngoại quốc. Tuy thế ông vẫn bị tư tưởng Sùng Cổ ảnh hưởng khá nhiều khi ông viết sách cho rằng tổ tiên ông cha tài giỏi vĩ đại của người Trung Quốc như ông Công Thâu Ban(ở Việt Nam gọi là ông Lỗ Ban) và ông Mặc Địch từ hàng nghàn năm trước chế tạo máy móc cơ khí tinh xảo thần kỳ chẳng thua kém gì máy móc cơ khí phương Tây, nội dung giáo lý đạo Công giáo của người Tây chẳng qua chỉ là mấy điều vặt vãnh da lông bề ngoài của Đạo giáo Trung Quốc và Phật giáo Trung Quốc vốn được tổ tiên người Trung Quốc đã nghiên cứu hàng nghàn năm qua…..

Đánh giá post

KHÁM PHÁ


Ảnh Việt Nam Xưa

  • Một gia đình người Việt giầu có vào năm 1870 (ảnh đã được phục chế màu)
  • Những nhạc công người Việt đang biểu diễn - Sài Gòn 1866
  • Lễ hội Phủ Dầy - Nam Định xưa, cách đây hơn 100 năm
  • Một ngôi miếu ở làng quê Bắc bộ từ những năm 1910s
  • Lễ hội Phủ Dầy - Nam Định xưa, cách đây hơn 100 năm
  • Lễ hội Phủ Dầy - Nam Định xưa, cách đây hơn 100 năm
  • Một vị chức sắc làng Xa La, tỉnh Hà Đông cũ - Ảnh năm 1915
  • Ảnh chụp cụ đồ Nho từ đầu thế kỷ XX
  • Hai vợ chồng người nông dân Bắc bộ năm 1910
  • Tục ăn trầu của phụ nữ Việt xưa
  • Tục ăn trầu của phụ nữ Việt xưa
  • Chân dung phụ nữ Việt Nam trước năm 1915
  • Chân dung một gia đình khá giả ở Miền Bắc
  • Mệ Bông Nguyễn Thị Cẩm Hà
  • Trạm tàu điện bờ hồ (nhìn từ góc Hàng Đào
  • Su ra doi cua tuyen ngon doc lap my
  • Đoạn trích từ Nhật ký của Nữ hoàng Victoria. Nguồn: Royal Collection Trust, Luân Đôn
  • Chân dung gia đình hoàng gia năm 1846
  • Nữ hoàng Victoria và Abdul Karim tại Cung điện Buckingham. Nguồn: The New York Times
  • Chân dung Thằng Mõ chụp năm 1902
  • Lính hầu đang khiêng một vị chức sắc cấp huyện đi công vụ, ảnh chụp từ đầu thế kỷ XX
  • Học sinh đi học những năm cuối thế kỷ XIX
  • Những người bán hàng rong ven đường ở Bắc kỳ đầu thế kỷ XX
  • Không ảnh Hà Nội năm 1926
  • Một vị quan lớn cùng đoàn tuỳ tùng và lính cắp gươm, tráp theo hầu - Ảnh từ đầu thế kỷ XX
  • Ngày Tết của một gia đình khá giả ở miền Bắc những năm 1920s