Từ những trận sa mạc khắc nghiệt tại Bắc Phi đến chiến trường núi non hiểm trở của nước Ý, sư đoàn thiết giáp Nam Phi (6th South African Armoured Division) đã đóng góp quan trọng vào chiến thắng của Đồng minh. Đơn vị này, dù ít được biết đến, đã tham gia các trận đánh ác liệt, từ phòng thủ Tobruk cho đến giải phóng Florence, thể hiện tinh thần chiến đấu kiên cường của những người lính đến từ một quốc gia cách xa hàng ngàn dặm.
Bước chân vào chiến tranh của Nam Phi
Với lịch sử kháng chiến chống Anh trong chiến tranh Boer đầu thế kỷ 20, nhiều người dân Nam Phi không mấy hào hứng tham gia Thế chiến II. Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo của Jan Christian Smuts, một cựu thủ tướng và nguyên soái nổi tiếng, Nam Phi quyết định đứng về phía Đồng minh. Chính phủ Nam Phi đã cử hàng ngàn binh sĩ đến các chiến trường châu Phi và châu Âu, tham gia cả trên không và trên biển.
Những bước đi đầu tiên tại chiến trường Bắc Phi
Năm 1940, quân đội Nam Phi đóng góp hai sư đoàn bộ binh chiến đấu tại Bắc Phi. Sư đoàn 2 bị buộc phải đầu hàng khi quân Đức dưới quyền chỉ huy của Erwin Rommel chiếm được Tobruk năm 1942. Trong khi đó, sư đoàn 1 tham gia vào chiến dịch El Alamein, giúp Đồng minh giành thắng lợi quan trọng trước quân Đức và Ý. Sau chiến thắng, các đơn vị Nam Phi được tái cơ cấu thành sư đoàn thiết giáp thứ sáu, được trang bị các xe tăng Sherman của Mỹ, để chuẩn bị cho cuộc chiến ở châu Âu.
Đổ bộ vào Ý và chiến dịch giải phóng Rome
Vào năm 1944, sư đoàn 6 được triển khai đến Ý và chính thức tham gia chiến đấu sau khi quân Đồng minh chiếm được Rome. Lúc này, sư đoàn thiết giáp Nam Phi có thêm sự hỗ trợ từ lữ đoàn cận vệ Anh quốc, bao gồm những đơn vị bộ binh tinh nhuệ. Với lực lượng bộ binh tăng cường, sư đoàn Nam Phi bắt đầu tiến công về phía bắc qua các dãy núi Apennine, đẩy lui quân Đức qua từng phòng tuyến cho đến khi đến gần thung lũng sông Po.
Chiến dịch tại Chiusi và thất bại đầu tiên
Trong cuộc tiến công tại thị trấn Chiusi, quân Nam Phi lần đầu đối mặt với sự kháng cự mạnh mẽ từ quân Đức thuộc sư đoàn lính dù Hermann Göring. Với sự thiếu kinh nghiệm và vũ khí chống tăng hạn chế, một tiểu đoàn Nam Phi đã chịu tổn thất nặng nề khi bị quân Đức bao vây và buộc phải đầu hàng. Mặc dù thất bại tại Chiusi là bài học đắt giá, quân Nam Phi nhanh chóng phục hồi tinh thần và tiếp tục cuộc hành quân.
Giải phóng Florence và những cuộc chiến đẫm máu
Trong suốt hành trình tiến về Florence, sư đoàn thiết giáp Nam Phi liên tục đối mặt với quân Đức, phải vượt qua những ngọn đồi và khu rừng rậm của vùng Chianti. Họ đã giải phóng hàng loạt thị trấn như Montepulciano và Castelinuovo Berardenga trước khi tiến đến Florence. Tuy nhiên, quân Đức đã phá hủy tất cả các cầu bắc qua sông Arno để cản đường Đồng minh, ngoại trừ cầu Ponte Vecchio lịch sử. Nhờ vậy, sư đoàn Nam Phi đã có thêm một chiến thắng vẻ vang trong việc giải phóng thành phố Florence vào tháng 8 năm 1944.
Đọc thêm
Hành trình về phía bắc đến phòng tuyến Gothic
Sau khi nghỉ ngơi và bổ sung quân nhu tại Florence, sư đoàn Nam Phi tiếp tục tiến về phía bắc, băng qua sông Arno và tấn công vào phòng tuyến Gothic – tuyến phòng thủ cuối cùng của quân Đức tại Ý. Cuộc chiến dần trở nên ác liệt khi các lực lượng Đồng minh, gồm cả các đơn vị Nam Phi, phải đối mặt với các đợt tấn công quyết liệt từ quân Đức nhằm bảo vệ tuyến phòng thủ này. Sau một mùa đông dài đối đầu tại đây, quân Nam Phi đã chuẩn bị cho chiến dịch tấn công cuối cùng vào mùa xuân năm 1945.
Chiến thắng cuối cùng tại Bắc Ý
Trong giai đoạn cuối của cuộc chiến tại Ý, sư đoàn thiết giáp Nam Phi được lệnh tiến công qua dãy núi Apennine, đến Bologna và thung lũng sông Po. Được trang bị các phương tiện cơ giới và hỗ trợ từ không quân, quân Nam Phi đã vượt sông Po và tiếp tục truy kích quân Đức đang rút lui trong hỗn loạn. Sự giúp sức của quân du kích Ý đã làm suy yếu thêm tinh thần và khả năng phòng thủ của quân Đức. Đến ngày 2 tháng 5 năm 1945, chiến tranh tại Ý chính thức kết thúc khi quân Đức đầu hàng.
Di sản của sư đoàn thiết giáp Nam Phi
Kết thúc chiến tranh, sư đoàn 6 Nam Phi đã trở về quê nhà với nhiều tổn thất: 711 người hy sinh và hàng ngàn người bị thương hoặc mất tích. Thành tựu của họ trong việc giải phóng Ý là minh chứng rõ ràng cho tinh thần quyết chiến của một quốc gia từng chịu nhiều tổn thất trong chiến tranh, nhưng đã sẵn sàng sát cánh cùng Đồng minh chống lại một kẻ thù xa xôi.
Những chiến công của sư đoàn thiết giáp Nam Phi không chỉ thể hiện lòng dũng cảm và tinh thần đoàn kết, mà còn khắc sâu dấu ấn của họ trong lịch sử chiến tranh thế giới, mang đến sự tự hào và kính trọng không chỉ cho người dân Nam Phi mà còn cho toàn thể Đồng minh.