Blog Lịch Sử

Tập đoàn Mafia Ý ra đời từ việc buôn chanh

Nghịch lý Sicily: Bệnh scorbut, một căn bệnh đặc trưng của thủy thủ, cùng với quả chanh đã trở thành “chất dẫn xuất” làm sản sinh ra đế chế tội phạm lớn nhất thế giới

tap doan mafia buon chanh

Nghịch lý Sicily: Bệnh scorbut, một căn bệnh đặc trưng của thủy thủ, cùng với quả chanh đã trở thành “chất dẫn xuất” làm sản sinh ra đế chế tội phạm lớn nhất thế giới… Thật đáng ngạc nhiên!

VỀ BỆNH SCORBUT

Đại dương vô tận, tiếng hải âu kêu ran trên đầu, boong tàu ngả nghiêng theo sóng… Lãng mạn ư? Không hẳn. Trong nhiều thế kỷ, đối với các thủy thủ, đi biển dài ngày là một thử thách chết người – một trong những mối nguy hiểm khủng khiếp nhất là bệnh scorbut, xảy ra do thiếu vitamin C. Căn bệnh này đã tàn phá nhiều thế hệ thủy thủ: cơ thể suy nhược, cơ bắp rã rời, xương cốt đau nhức, da khô và nhợt nhạt, phủ đầy vết bầm tím, răng lung lay và rụng. Nhưng đó chưa phải là tất cả: bệnh scorbut còn ảnh hưởng đến tâm trí, khiến tâm trạng thay đổi đột ngột, tạo ảo giác, thậm chí phát điên. Và cuối cùng – cái chết đau đớn vì xuất huyết hoặc suy tim.

Các nhà sử học ước tính rằng trong 300 năm kể từ khi phát hiện ra châu Mỹ đến đầu thế kỷ 19, bệnh scorbut đã cướp đi sinh mạng của gần 2 triệu thủy thủ. Thật đáng sợ khi tưởng tượng có bao nhiêu con tàu mất thủy thủ đoàn, bao nhiêu chuyến thám hiểm đã kết thúc bi thảm vì tai họa này.

Một số biểu hiện của bệnh Scorbut
Một số biểu hiện của bệnh Scorbut

Nhưng vào năm 1747, bác sĩ người Anh James Lind, khi đang ở trên con tàu Salisbury, đã quyết định tiếp cận vấn đề bệnh scorbut từ góc độ khoa học. Ông chia 12 thủy thủ bị bệnh thành từng nhóm hai người và chữa trị cho mỗi cặp một cách khác nhau. Một trong các nhóm nhận được chanh và cam, và – lạ kỳ thay – bệnh tình của họ bắt đầu cải thiện nhanh chóng. Đây là một trong những nghiên cứu lâm sàng đầu tiên trong lịch sử y học. Vì vậy, James Lind đã đi đến kết luận rằng trái cây họ cam quýt có chứa một chất nào đó có tác dụng chữa bệnh scorbut.

Tuy nhiên, các nhà khoa học salon đã ngờ vực khám phá của Lind. Thời đó, người ta khó có thể tin rằng một căn bệnh khủng khiếp như vậy có thể bị đánh bại chỉ bằng một ly nước chanh thông thường. Nhưng cũng có những người đánh giá cao tầm quan trọng của phát hiện này. Ví dụ, thuyền trưởng nổi tiếng James Cook, khi thực hiện những chuyến đi dài, đã bắt buộc phải mang trái cây có múi lên tàu. Điều này đã cứu sống nhiều thành viên trong nhóm của ông.

Cuối cùng, Hải quân Anh đã áp dụng “liệu ​​pháp chanh”, biến trái cây họ cam quýt trở thành một phần bắt buộc trong chế độ ăn uống của các thủy thủ. Quyết định này không chỉ giúp các thủy thủ đoàn khỏe mạnh mà còn tác động không ngờ đến nền kinh tế của hòn đảo lớn nhất Địa Trung Hải!

SICILY: THIÊN ĐƯỜNG CHANH VÀ ĐIỂM NÓNG TỘI PHẠM

Dảo Sicily ở Địa Trung Hải là thiên đường đích thực cho trái cây họ cam quýt! Khí hậu ấm áp, đất đai màu mỡ, nhiều ánh nắng – cần gì hơn nữa cho sự phát triển của chanh và cam? Cây chanh đầu tiên xuất hiện trên đảo vào thế kỷ thứ 10, do người Ả Rập mang đến. Qua nhiều thế kỷ, người Sicily đã học cách trồng các loại trái cây có múi tuyệt vời và hệ thống tưới tiêu phát triển đã giúp có được những vụ mùa bội thu.

Trong một thời gian dài, chanh Sicily chủ yếu được người dân địa phương tiêu thụ. Nhưng nhu cầu tăng vọt từ đội tàu Anh đã biến việc sản xuất cây có múi thành một ngành kinh doanh có lợi nhuận đáng kinh ngạc. Hãy tưởng tượng: trong 20 năm đầu tiên sau khi ban hành các quy định mới, cho đến năm 1814, các thủy thủ Anh đã uống 7,3 triệu lít nước cốt chanh. Và hầu hết mặt hàng này được sản xuất ở Sicily.

Càng ngày, xuất khẩu chanh càng tăng vọt. Nếu vào năm 1835 chỉ có 740 thùng nước chanh ép được gửi từ cảng Messina của Sicily thì đến năm 1850, con số này đã tăng lên 20.000! Vào giữa thế kỷ 19, đã có khoảng 80.000 dunam (8.000 ha) vườn chanh ở Sicily, sản xuất gần 750.000 thùng nước ép để xuất khẩu. Và chỉ 30 năm sau, diện tích tròng chanh tăng gấp ba lần, và Sicily đã xuất 2,5 triệu hộp trái cây có múi ra thị trường thế giới!

Có vẻ như dân Sicily cứ thế mà hưởng lợi. Nhưng sự bùng nổ chanh cũng có mặt trái của nó. Thực tế là vào thế kỷ 19, Sicily không chỉ là thiên đường cho sự phát triển của các loại trái cây họ cam quýt mà còn là nơi phát triển của… tội phạm.

Sự yếu kém của chính phủ Ý non trẻ, tàn dư phong kiến, nghèo đói – tất cả những điều này đã tạo điều kiện lý tưởng cho sự phát triển mạnh mẽ của nhiều loại băng đảng tội phạm. Và lợi nhuận khổng lồ từ việc bán chanh đã trở thành miếng mồi ngon cho bọn mafia nhanh chóng nhận ra những cơ hội mà ngành công nghiệp cam quýt mang lại.

CHANH VÀ MAFIA

Vào thế kỷ 19, Ý là một đất nước bị chia cắt, bị chiến tranh tàn phá. Vô số băng nhóm vũ trang bắt đầu xuất hiện ở các vùng khác nhau, đặc biệt là ở miền Nam. Ngay cả đội quân của Giuseppe Garibaldi, người đã giải phóng Sicily, chủ yếu bao gồm những người tình nguyện, trong số đó có nhiều tên cướp thực sự. Sau khi chiến tranh kết thúc, những người này trở về nhà và tập hợp thành nhiều cộng đồng khác nhau, tiếp tục thực hành cái nghề quen tay của mình: cướp bóc và bạo lực.

Chính phủ mới của Ý đã không thể lập lại trật tự trên đảo và đảm bảo an toàn cho người dân nên các chủ đồn điền chanh phải tự thân đối mặt với các phần tử tội phạm.

Bán chanh trên dường phố Sicily
Bán chanh trên dường phố Sicily

Phải làm gì trong tình huống như vậy? Giải pháp tự nó đã được đề xuất: thuê những người có thể cung cấp sự bảo vệ. Và ai có thể bảo vệ khỏi bọn cướp tốt hơn chính bọn cướp? Đây là biện pháp mà ngày nay được gọi là bảo kê. Mafia cung cấp dịch vụ của mình cho các chủ đồn điền: bảo vệ khỏi bọn cướp, giải quyết tranh chấp với thương lái và đơn giản là đảm bảo rằng vụ thu hoạch sẽ được an toàn và lành mạnh. Tất nhiên, dịch vụ bảo kê không phải là miễn phí.

Quả thực, mafia đã… “đúng và trúng”: ngành công nghiệp cam quýt hóa ra lại là một kho báu dễ khai thác. Năm 2017, một nhóm nhà khoa học đến từ Anh, Ireland và Thụy Điển đã thực hiện một nghiên cứu cho thấy mối liên hệ trực tiếp giữa việc trồng chanh và hoạt động mafia. Phân tích dữ liệu tội phạm ở các khu vực khác nhau của Sicily, họ phát hiện ra rằng ở những vùng có vườn chanh, mafia phát triển đặc biệt mạnh mẽ.

John Dickey, tác giả cuốn sách về Mafia Sicilia, xuất bản năm 2004, tuyên bố thẳng thừng: “Không nghi ngờ gì nữa, Citrus là ngành kinh doanh mà Mafia đã “ăn theo” rất thành công. Tất cả những tên trùm mafia đầu tiên ở Palermo vào thế kỷ 19 đều là những người buôn chanh, chủ vườn cây ăn quả hoặc lính canh vườn”.

Tại sao ngành công nghiệp chanh lại hấp dẫn mafia đến vậy? Câu trả lời rất đơn giản: chanh là một loại cây thất thường. Vườn cần được bảo vệ thường xuyên vì nếu kênh tưới tiêu bị hư hỏng, mùa màng sẽ bị chết. Ngoài ra, cây chanh bắt đầu ra quả chỉ 5 năm sau khi trồng, và suốt thời gian đó chủ vườn phải dựa vào vốn vay. Cuối cùng, trộm chanh trên cây không phải là một việc khó khăn, đặc biệt là ban đêm.

Dickey giải thích: “Có nhiều cách khác nhau để bọn cướp có thể bắt đầu hoạt động bảo kê. Và mafia đã không ngần ngại sử dụng mọi phương tiện sẵn có: đe dọa, bạo lực, triệt phá vườn, hủy hoại hệ thống tưới tiêu, giết người…

Tất nhiên, sẽ sai lầm nếu nói rằng chanh là nguyên nhân duy nhất dẫn đến sự trỗi dậy của mafia Sicilia. Lịch sử luôn phức tạp, và nếu quy nó thành một thứ thì thật là ngây thơ. Nhưng có một điều rõ ràng: nước chanh cứu các thủy thủ khỏi bệnh scorbut đã gián tiếp góp phần vào sự phát triển của một trong những tổ chức tội phạm hùng mạnh nhất trong lịch sử.

May mắn thay, bệnh scorbut đã là quá khứ. Ngày nay, căn bệnh này phần lớn chỉ xuất hiện ở những người có chế độ dinh dưỡng cực kỳ kém. Và Sicily từ lâu đã mất vị trí dẫn đầu trên thị trường chanh thế giới. Nhưng mafia không biến mất. Nó đã biến tướng thành một đế chế tội phạm khổng lồ, với những xúc tu trải dài khắp thế giới.

Một quan chức Ý, khi nghiên cứu các báo cáo về hoạt động của mafia trong ngành sản xuất chanh cam quýt ở Sicily, đã tóm tắt vấn đề một cách ngắn gọn: “Sau khi bạn đọc đủ câu chuyện về tội ác của những người này, mùi thơm của trái cây họ cam quýt bắt đầu có mùi xác thối…”.

Đánh giá post

KHÁM PHÁ


Ảnh Việt Nam Xưa

  • Một gia đình người Việt giầu có vào năm 1870 (ảnh đã được phục chế màu)
  • Những nhạc công người Việt đang biểu diễn - Sài Gòn 1866
  • Lễ hội Phủ Dầy - Nam Định xưa, cách đây hơn 100 năm
  • Một ngôi miếu ở làng quê Bắc bộ từ những năm 1910s
  • Lễ hội Phủ Dầy - Nam Định xưa, cách đây hơn 100 năm
  • Lễ hội Phủ Dầy - Nam Định xưa, cách đây hơn 100 năm
  • Một vị chức sắc làng Xa La, tỉnh Hà Đông cũ - Ảnh năm 1915
  • Ảnh chụp cụ đồ Nho từ đầu thế kỷ XX
  • Hai vợ chồng người nông dân Bắc bộ năm 1910
  • Tục ăn trầu của phụ nữ Việt xưa
  • Tục ăn trầu của phụ nữ Việt xưa
  • Chân dung phụ nữ Việt Nam trước năm 1915
  • Chân dung một gia đình khá giả ở Miền Bắc
  • Mệ Bông Nguyễn Thị Cẩm Hà
  • Trạm tàu điện bờ hồ (nhìn từ góc Hàng Đào
  • Su ra doi cua tuyen ngon doc lap my
  • Đoạn trích từ Nhật ký của Nữ hoàng Victoria. Nguồn: Royal Collection Trust, Luân Đôn
  • Chân dung gia đình hoàng gia năm 1846
  • Nữ hoàng Victoria và Abdul Karim tại Cung điện Buckingham. Nguồn: The New York Times
  • Chân dung Thằng Mõ chụp năm 1902
  • Lính hầu đang khiêng một vị chức sắc cấp huyện đi công vụ, ảnh chụp từ đầu thế kỷ XX
  • Học sinh đi học những năm cuối thế kỷ XIX
  • Những người bán hàng rong ven đường ở Bắc kỳ đầu thế kỷ XX
  • Không ảnh Hà Nội năm 1926
  • Một vị quan lớn cùng đoàn tuỳ tùng và lính cắp gươm, tráp theo hầu - Ảnh từ đầu thế kỷ XX
  • Ngày Tết của một gia đình khá giả ở miền Bắc những năm 1920s