Toàn bộ công việc khôi phục Nhà thờ Đức Bà Paris sau vụ hỏa hoạn năm 2019 dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2029-2030. Tuy nhiên, theo quyết định của Chính phủ Pháp và chính quyền Paris, Nhà thờ Đức Bà đã được mở cửa trở lại tạm thời từ 7/12/2024 đến 8/6/2025, trùng với lễ Hiện xuống (lễ Ngũ tuần), tạo cơ hội cho du khách được chiêm ngưỡng nhà thờ sau 5 năm trùng tu vì hỏa hoạn. Từ ngày 9/6/2025, nhà thờ lại được đóng cửa để tiếp tục công việc sửa chữa, phục hồi cho đến khi hoàn tất…
Nền tảng và phong cách của nhà thờ
Nhà thờ Đức Bà (tiếng Pháp: Notre Dame de Paris) – một nhà thờ Công giáo trên đảo Ile de la Cité thuộc quận 4 Paris – được tạo lập vào năm 1163 dưới thời vua Louis VII. Người khởi xướng việc xây dựng là Giám mục Paris, Maurice de Sully. Năm 1182, bàn thờ chính của nhà thờ được thánh hiến (nhà thờ đi vào hoạt động), và đến năm 1196, gian giữa theo chiều dọc đã được hoàn thành. Toàn bộ công trình xây dựng được hoàn thành vào năm 1345 (các kiến trúc sư ở từng thời kỳ là Jean de Chelles, Pierre de Montreuil, Raymond du Temple, Pierre de Chelles, Jean Ravi).
Nhà thờ được xây dựng theo phong cách Gothic, có chiều cao 35 m, chiều dài 130 m, chiều rộng 48 m, ngọn tháp cao 96 m và hai tháp chuông. Mặt tiền chính được trang trí bằng các nhóm tác phẩm điêu khắc mô tả các trạng huống trong Phúc âm. Phía trên lối vào trung tâm (được xây dựng vào đầu thế kỷ 13) mô tả cảnh Phán xét cuối cùng, phía trên bên trái (đầu thế kỷ 13) – từ cuộc đời của Đức Trinh Nữ Maria, phía trên bên phải (cuối thế kỷ 12) ) – Thánh Anne. Lối vào ở phía nam (nửa sau thế kỷ 13) dành riêng cho vị tử đạo Kitô giáo đầu tiên Saint Stephen. Các cánh cửa của nhà thờ có đồ trang trí bằng sắt rèn. Phần trên của mặt tiền được trang trí bằng các hình tượng đầu quái thú.
Nhà thờ Đức Bà là một trong những biểu tượng của thủ đô nước Pháp. Khu vực phía trước được coi là điểm khởi đầu của mọi con đường ở Pháp.
Di tích
Di tích chính của nhà thờ là vương miện gai của Chúa Giêsu, một trong những chiếc đinh câu rút và một mảnh của cây thánh giá. Tính xác thực của chúng chưa được xác nhận một cách khoa học, nhưng đối với toàn bộ thế giới Cơ đốc giáo, chúng là những thánh tích thiêng liêng. Ngoài ra, nhà thờ còn lưu giữ áo dài của vua Louis IX (thế kỷ 13), người đã lãnh đạo các cuộc Thập tự chinh lần thứ 7 và thứ 8 và được Giáo hội Công giáo phong thánh.
Vào thế kỷ 19, trên đỉnh của ngọn tháp Gothic, một chiếc hòm bằng đồng có hình con gà trống bên trên đã được dựng lên, trong đó lưu giữ một trong những chiếc gai từ Vương miện gai, cũng như các mảnh thánh tích từ Thánh Genevieve và Thánh Dionysius của Paris.
Nhà thờ có một trong những chiếc đại phong cầm lớn nhất trên thế giới. Hiện tại, nó có 110 hộp âm và khoảng 7.400 ống (cây đại phong cầm được lắp đặt ở đó lần đầu vào thế kỷ 15, sau đó đã được sửa chữa, nâng cấp, gia tăng kích thước nhiều lần).
NHỮNG SỰ KIỆN LỊCH SỬ
Nhà thờ Đức Bà đã chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử khác nhau. Chẳng hạn, vào năm 1229, sau khi cuộc chiến tranh Thập tự chinh thành công, tại đây, Bá tước Raymond VII của Toulouse buộc phải tuyên thệ rằng ông sẽ không cho phép người Do Thái giữ chức vụ công nữa. Năm 1302, Estates General, quốc hội đầu tiên của Pháp (1302-1789), họp lần đầu tiên tại nhà thờ. Năm 1456, những bức tường này chứng kiến đại lễ giải oan cho thánh nữ Joan of Arc, người bị xử tử vì tội dị giáo năm 1431.
Theo truyền thống, Nhà thờ Đức Bà còn là nơi tổ chức hôn lễ của các vị vua và trữ quân (người được chọn để thừa kế ngai vàng) nước Pháp. Năm 1558, hôn lễ của Nữ hoàng Mary Stuart của Scotland và Trữ quân Francois (vua Francis II trong tương lai) diễn ra ở đó; năm 1572 – Margaret xứ Valois và Henry xứ Navarre (Henry IV tương lai); năm 1853 của Napoléon III. Tuy nhiên, nhà thờ không phải là nơi đăng quang của các vị vua Pháp, ngoại lệ duy nhất là lễ đăng quang của Napoléon Bonaparte vào năm 1804.
GIAI ĐOẠN THẾ KỶ 18-21
Trong Cách mạng Pháp (1789-1799), lãnh tụ Maximilien Robespierre đã tuyên bố rằng nếu người dân Paris không muốn “thành trì của chủ nghĩa ngu dân” bị phá bỏ thì họ phải nộp thuế cho nhu cầu cách mạng. Thay vì các nghi lễ tôn giáo, các cuộc diễu hành và lễ hội bắt đầu được tổ chức ở Nhà thờ Đức Bà, và trong một thời gian, nơi đây được sử dụng làm nhà kho. Trong thời kỳ này, các cửa sổ kính màu và tác phẩm điêu khắc độc đáo đã bị phá hỏng, ngọn tháp bị phá hủy và đồ dùng nhà thờ bị cướp phá. Năm 1802, Nhà thờ Đức Bà được trả lại cho giáo hội. Tuy nhiên, tòa nhà trở nên đổ nát đến mức vào những năm 1830, người ta muốn phá bỏ, nhưng may sao chính quyền và giáo hội đã có quyết định khôi phục lại. Điều này phần lớn được tạo điều kiện thuận lợi nhờ cuốn tiểu thuyết “Nhà thờ Đức Bà” của Victor Hugo – cuốn sách xuất bản năm 1831, đã thành công rực rỡ và thu hút sự chú ý đến tình trạng của nhà thờ. Việc trùng tu bắt đầu vào năm 1834 dưới sự chỉ đạo của kiến trúc sư Eugene Viollet-le-Duc và kết thúc vào năm 1864.
Nhà thờ Đức Bà Paris đã sống sót qua hai cuộc chiến tranh thế giới mà không chịu bất cứ tổn thất nào. Vào năm 1963, mặt tiền đã được làm sạch khỏi bụi bẩn và bồ hóng hàng thế kỷ, khiến nó trở lại với màu kem sáng ban đầu. Năm 1991-1999 tòa nhà được trùng tu. Năm 1991, nhà thờ đã được UNESCO đưa vào Danh sách Di sản Thế giới.
Trong những năm 2000-2010, Nhà thờ Đức Bà là điểm thu hút nhiều du khách nhất ở Paris – khoảng 13-14 triệu người đến đó mỗi năm (trung bình hơn 30.000 người mỗi ngày), vượt qua cả tháp Eiffel (6-7 triệu). Các buổi lễ thiêng liêng được thường xuyên tổ chức trong nhà thờ.
- Vì sao gà trống là biểu tượng chính của nước Pháp?
- Bộ luật Napoleon (Bộ luật dân sự Pháp 1804)
- Lược sử nước Pháp
VỤ HỎA HOẠN NĂM 2019
Vụ cháy xảy ra vào ngày 15/4/2019 trong quá trình trùng tu (bắt đầu từ năm 2018). Nó kéo dài 15 giờ, phá hủy ngọn tháp, đồng hồ và khung mái gỗ độc đáo được làm bằng dầm gỗ sồi 800 năm tuổi. Hai tòa tháp và mặt tiền bằng đá của tòa nhà vẫn tồn tại. Theo truyền thuyết, người ta có thể cứu được vương miện gai của Chúa Giêsu, áo dài của Thánh Louis, bức tượng Đức Trinh Nữ Maria bế Chúa hài nhi, chiếc hòm đồng có hình con gà trống, một mảnh thánh giá mà trên đó Chúa Giêsu bị đóng đinh, và một số bức tranh. Cây Đại phong cầm bị hư hỏng đáng kể. Các cửa sổ kính màu thế kỷ 19 có hoa văn hình học hoặc lồng vào nhau không bị hư hại. Đám cháy rất có thể bắt nguồn từ một sai sót trong quá trình phục hồi. Vào tháng 3/2022, cuộc điều tra hoàn tất, không tìm thấy dấu hiệu cố ý đốt phá.
PHỤC DỰNG
Trong năm 2019, cấu trúc nhà thờ bắt đầu được gia cố. Vào năm 2020, công việc bị đình chỉ do đại dịch Covid-19 (đến thời điểm này, thậm chí mái nhà vẫn tạm thời chưa được lắp đặt). Việc sửa chữa được nối lại vào năm 2022.
Trong quá trình trùng tu, Tổng thống Emmanuel Macron đề xuất không khôi phục ngọn tháp mà thay thế bằng một ngọn tháp mới nhưng cộng đồng chuyên gia phản đối. Đến ngày 28/11/2023, những người phục chế đã có thể khôi phục lại ngọn tháp. Macron cũng thảo luận về việc thay thế một số cửa sổ kính màu lịch sử, điều này một lần nữa gây ra làn sóng chỉ trích. Tuy nhiên, vào tháng 12/2023, Macron vẫn tuyên bố tổ chức một cuộc thi tạo ra sáu cửa sổ kính màu hiện đại cho các nhà nguyện bên hông của nhà thờ. Vào tháng 7/2024, Ủy ban Di sản Văn hóa và Kiến trúc Quốc gia Pháp đã cấm việc lắp đặt những tác phẩm này, nhưng Macron một lần nữa tuyên bố: “Rất nhiều thế kỷ khác đã để lại dấu ấn trong các kiệt tác của nhà thờ, vậy tại sao thế kỷ của chúng ta lại không?”. Đến tháng 9/2024, tám dự án đã được chọn. Người chiến thắng, do tổng thống nước này và Tổng Giám mục Paris lựa chọn, sẽ được công bố vào cuối tháng 12.
Vào tháng 5/2024, cây thánh giá, vốn được cứu trong trận hỏa hoạn, đã được lắp lại trên mái nhà. Ngày 6/10, việc lắp đặt 8 chiếc chuông đã hoàn tất. Vào ngày 15/11, tượng Đức Trinh Nữ Maria và Chúa Hài nhi đã được đưa trở lại thánh đường. Dự kiến hoàn thành toàn bộ công việc khôi phục vào năm 2029-2030. Tổng chi phí trùng tu dự kiến khoảng 850 triệu euro (số tiền cần thiết được thu gần như hoàn toàn dưới hình thức quyên góp từ các tổ chức xã hội và cá nhân).
Ngày 7/12, trên sân trước nhà thờ, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã phát biểu trước người dân Paris cùng nhiều nguyên thủ quốc gia và các vị khách danh dự khác, bao gồm cả các nhà tài trợ cho việc trùng tu. Ngày 8/12, Nhà thờ Đức Bà sẽ mở cửa đón du khách. Thánh lễ lớn đầu tiên sau vụ hỏa hoạn sẽ diễn ra ở đó (vào năm 2019 và 2020, hai buổi lễ được tổ chức trong các bức tường của nhà thờ không có mái, nhưng chỉ có các giáo sĩ tham dự).
