Nói đến Ả Rập xưa, ta nghĩ ngay tới những bộ tộc du mục rong ruổi trên sa mạc mênh mông. Nhưng bạn biết không, lịch sử Ả Rập còn ẩn chứa nhiều điều thú vị hơn thế, từ những vương quốc hùng mạnh, những thành phố huy hoàng cho đến những nữ hoàng quyền lực. Hãy cùng lật giở từng trang sử để khám phá những bí mật về vùng đất đầy bí ẩn này nhé!
Người Hy Lạp cổ đại gọi họ là Arabes, còn chúng ta biết đến họ với cái tên người Ả Rập. Họ là những tộc người Semite, sống rải rác khắp bán đảo Ả Rập, không phải là một quốc gia thống nhất mà là tập hợp của nhiều vương quốc và bộ tộc nhỏ. Vùng đất này là nơi sinh sống của cả những người xây dựng thành phố tài ba lẫn những bộ tộc du mục nay đây mai đó. Dù sống theo cách nào, họ đều đóng vai trò quan trọng trong lịch sử cổ đại, ảnh hưởng đến nhiều nền văn minh khác nhau.
Những ghi chép đầu tiên về người Ả Rập xuất hiện trong Kinh Thánh và Torah, đặc biệt là trong bảng danh sách các quốc gia, nơi nhắc đến Sheba, Dedan và Qedar. Nổi tiếng nhất trong số đó là câu chuyện về Nữ hoàng Sheba giàu có và huyền thoại, người đã đến thăm Vua Solomon. Câu chuyện này cũng được nhắc đến trong kinh Koran. Ngày nay, Sheba được cho là vương quốc Saba cổ đại, từng là cường quốc thống trị vùng đất nay là Yemen. Saba nổi tiếng với sự thịnh vượng, những trung tâm đô thị sầm uất và những công trình kiến trúc nguy nga tráng lệ.
Người Qedar được biết đến qua các ghi chép của người Assyria từ thế kỷ thứ 8 trước Công nguyên. Họ vừa là những kẻ triều cống cho Assyria, vừa là kẻ thù của đế chế này, như được ghi lại trong biên niên sử của Ashurbanipal. Người Minaean, cũng được nhắc đến trong các ghi chép của người Assyria, là những thương nhân lừng danh, kiểm soát phần lớn khu vực Biển Đỏ. Họ dường như có mối quan hệ mật thiết với người Ai Cập, trao đổi buôn bán hương liệu quý giá. Thành phố ốc đảo Tayma cũng là một trung tâm thương mại sầm uất. Nó được người Assyria nhắc đến vào thế kỷ thứ 8 trước Công nguyên như một nơi nộp cống, và cũng là nơi vua Babylon Nabonidus sống những năm tháng cuối đời.
Trong số những tộc người Ả Rập nổi tiếng thời bấy giờ, không thể không nhắc đến người Gerrha, sống ở vùng đất ngày nay là Bahrain. Họ được cho là có mối quan hệ thương mại đường biển với Ấn Độ. Một bộ tộc hùng mạnh khác ở phía bắc là người Nabataean. Họ sống ở vùng đất ngày nay là Jordan và thay thế người Qedar trở thành thế lực chính trị hùng mạnh nhất trong khu vực. Thủ đô của họ là Petra, một thành phố kỳ diệu được tạc từ đá, ngày nay là một điểm du lịch nổi tiếng thế giới. Vương quốc Nabataean đạt đến đỉnh cao quyền lực vào thế kỷ thứ 1 trước Công nguyên, lãnh thổ trải dài từ Dedan đến Damascus. Đến năm 106 sau Công nguyên, nó trở thành tỉnh Ả Rập duy nhất của La Mã dưới tên gọi Arabia Petraea. Tuy nhiên, giàu có nhất trong số các tộc người Ả Rập có lẽ là người Hadramawt, sống ở vùng đất phía nam, nơi sản xuất hương liệu.
Đọc thêm
Thời đại Đế chế La Mã chứng kiến nhiều thay đổi lớn trên bán đảo Ả Rập. Người Minaean không còn tồn tại, và quyền lực ở Yemen cổ đại cũng đã dịch chuyển. Người Himyar, một bộ tộc từ phía nam, đã chinh phục toàn bộ Yemen và trở thành quốc gia thống trị. Ở phía bắc, một nữ hoàng Ả Rập nổi tiếng khác, Zenobia, lên nắm quyền. Bà mở rộng Đế chế Palmyra và thậm chí chinh phục cả Ai Cập cho đến khi bị hoàng đế Aurelian bắt giữ. Gerrha trở thành một phần của Đế chế Sassanid vào thế kỷ thứ 4 sau Công nguyên.
Như vậy, lịch sử Ả Rập cổ đại không chỉ là câu chuyện về những bộ tộc du mục trên sa mạc, mà còn là bức tranh đa dạng về các vương quốc, thành phố và nền văn minh rực rỡ. Từ những thương nhân giàu có, những nữ hoàng quyền lực cho đến những kiến trúc sư tài ba, người Ả Rập xưa đã để lại dấu ấn đậm nét trong lịch sử nhân loại. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu thêm về vùng đất đầy bí ẩn và hấp dẫn này.
Tóm lại, hãy nhớ những điểm chính sau:
- Người Ả Rập không phải là một dân tộc thống nhất mà là tập hợp nhiều bộ tộc và vương quốc.
- Họ đóng vai trò quan trọng trong lịch sử cổ đại, ảnh hưởng đến nhiều nền văn minh khác.
- Ả Rập xưa là nơi sản sinh ra những thương nhân giàu có, những nữ hoàng quyền lực và những kiến trúc sư tài ba.
- Lịch sử Ả Rập gắn liền với những câu chuyện hấp dẫn về sự thịnh vượng, chiến tranh và những cuộc chinh phạt.
