Chúng ta thường thấy Odin, Thor cùng các vị thần Bắc Âu khác được khắc họa như những “người tốt” trong các câu chuyện thần thoại thời hiện đại. Nhưng, trong Thần thoại Bắc Âu cổ, họ hiếm khi được miêu tả là anh hùng mà thường mang những tính cách xấu như tham lam, thù dai và tàn nhẫn.
Trong các truyện gốc, các vị thần đã gây nên tội diệt chủng khi tàn sát Jotun – những người khổng lồ trong thần thoại Bắc Âu. Rồi họ tiếp tục săn lùng người khổng lồ như một thú vui. Họ phát động chiến tranh chống lại các vị thần Vanir chỉ vì khác biệt văn hóa, thậm chí còn giết hại trẻ em để trả thù.
Hãy cùng điểm qua một số tội ác của các vị thần Bắc Âu để xem họ xứng đáng được gọi là anh hùng hay phản diện nhé.
Odin vs. Ymir
Theo thần thoại sáng thế Bắc Âu, sinh vật đầu tiên xuất hiện là người khổng lồ Ymir và vị thần Buri. Họ trở thành thủy tổ của người khổng lồ và các vị thần.
Buri dường như đã sinh sản theo cách truyền thống với những nữ khổng lồ. Còn Ymir sinh sản vô tính: từ mồ hôi dưới nách ông sinh ra cả người khổng lồ nam và nữ, thậm chí một sinh vật sáu đầu cũng được sinh từ chân ông! Trong khi đó, Buri có một người con trai tên là Bor. Bor tiếp tục có ba người con trai: Odin, Vili và Ve. Odin và anh em của mình lo ngại về số lượng người khổng lồ từ Ymir ngày một tăng trong khi số lượng các thần thì ít ỏi. Vì vậy, họ quyết định giết Ymir.
Theo ghi chép, cái chết của sinh vật nguyên thủy này tạo nên một trận đại hồng thủy. Cơn lũ đã giết chết tất cả người khổng lồ trừ hai người sống sót, tiếp tục duy trì nòi giống của họ. Sau đó, Odin và các anh em đã sử dụng cơ thể của Ymir để định hình lại thế giới như ý họ. Thân xác và xương của Ymir trở thành đất và núi, máu thành biển cả, còn hộp sọ thì thành bầu trời cho thế giới mới này. Họ tạo ra con người để cư ngụ, và để bảo vệ loài người thì đặt họ ở Midgard – rồi dùng lông mi của Ymir làm hàng rào bao quanh.
Các ghi chép còn lại không đề cập đến bất kỳ vấn đề cụ thể nào do con cái của Ymir gây ra, chỉ nói số lượng họ tăng quá nhanh. Có lẽ người đọc phải tự suy luận rằng người khổng lồ gây ra sự hỗn loạn dựa trên hiểu biết chung về bản chất của người khổng lồ. Dù vậy, các vị thần Bắc Âu vẫn vô tư giao phối với các nữ khổng lồ mà chẳng gặp vấn đề gì. Mẹ của Odin là người khổng lồ Bestla, bản thân Odin cũng kết duyên với với nữ khổng lồ Jord và sinh ra Thor. Thế nên thật khó mà không xem việc giết Ymir là một hành động diệt chủng.
Thần Thor: Anh hùng Asgard hay kẻ bắt nạt thích khoe khoang?
Sau khi thế giới mới hình thành, Thor được giao nhiệm vụ bảo vệ nhân loại. Vị thần này được giao nhiệm vụ kiềm chế người khổng lồ, chiến đấu với họ bằng chiếc búa Mjolnir vĩ đại. Thế nhưng, những câu chuyện về trận chiến của Thor với người khổng lồ thường mô tả những cuộc phiêu lưu hài hước thay vì những chiến tích anh hùng bảo vệ loài người.
Trong một câu chuyện, các vị thần đang nhậu nhẹt với gã khổng lồ Hrungnir. Tên khổng lồ này say khướt và bắt đầu trở nên ngông cuồng, khiến các vị thần chán ghét và ra lệnh cho Thor xử lý hắn. Thor tiếp cận tên khổng lồ từ phía sau, định hạ thủ hắn thật nhanh, nhưng Hrungnir lên án hành động này là hèn nhát. Thor, kẻ vốn không bao giờ bỏ lỡ cơ hội thể hiện bản thân, chấp nhận lời thách đấu. Thần sấm chiến thắng và giết chết đối thủ.
Trong một dịp khác, Thor đến thăm gã khổng lồ Hymir. Thor, vốn nổi tiếng với khả năng ăn uống, một mình ăn hết hai con bò đực chỉ trong một bữa ăn. Không muốn giết thêm gia súc của mình, Hymir thông báo họ phải đi câu cá cho bữa ăn tiếp theo. Thor giết sạch số bò còn lại của Hymir để lấy đầu chúng làm mồi câu. Hymir vô cùng tức giận nhưng vẫn tiếp tục chiều Thor, vì đó là trách nhiệm của một người chủ nhà tốt.
Khi họ chèo thuyền ra biển, họ câu được rất nhiều cá khổng lồ, quá dư dả cho bữa tối. Tuy nhiên, Thor không hài lòng và nhất quyết chèo xa hơn để bắt được cá to hơn nữa. Thor cuối cùng cũng mắc câu được một sinh vật to lớn. Hymir nhanh chóng nhận ra đây chính là con mãng xà biển khủng khiếp Jormungandr, một trong số ít sinh vật có thể thách thức sức mạnh của Thor. Hymir cảnh báo Thor rằng anh ta không nên kéo sinh vật này lên, con mãng xà khổng lồ sẽ gây ra sóng thần trên khắp thế giới. Thor chẳng mấy quan tâm và tiếp tục. Cuối cùng vì quá sợ hãi, Hymir cắt đứt dây câu của Thor, con mãng xà chìm xuống đáy đại dương. Thor tức giận đến mức ném luôn chủ nhà xuống biển rồi một mình chèo thuyền về nhà, bỏ mặc Hymir lại đấy (có khả năng chết).
Những cuộc chạm trán của Thor với loài khổng lồ chẳng bao giờ được kể lại như những hành động anh hùng. Chúng gần như toàn là những câu chuyện về một chiến binh mạnh mẽ hám thể hiện. Một kẻ săn giết người khổng lồ vì thích thú.
Xây tường thành Asgard: Thỏa thuận gian dối?
Sau cuộc chiến Aesir-Vanir, các vị thần Aesir quyết định cần phải củng cố vương quốc của mình để chống lại kẻ thù.
Nghe tin này, một người thợ xây đến gặp Asgard và đề nghị xây tường thành cho họ. Để được trả công, ông ta đòi cưới nữ thần Freyja, cùng với cả mặt trời và mặt trăng. Các vị thần tất nhiên không bằng lòng, nhưng Loki đã nghĩ ra một kế hoạch. Khi đó, Loki, một người khổng lồ, được phép sống ở Asgard nhờ lời thề kết nghĩa với Odin.
Loki đề nghị họ chấp nhận thỏa thuận của người thợ xây, nhưng đặt ra điều kiện bất khả thi. Các vị thần sau đó ra yêu cầu: người thợ xây phải hoàn thành công việc trong một mùa duy nhất mà không được bất kỳ ai giúp đỡ. Họ tin rằng ông ta sẽ không hoàn thành được tường thành, mà họ lại có được cả mùa lao động miễn phí. Người thợ xây đồng ý, nhưng đòi được sử dụng con ngựa Svadilfari của mình. Thỏa thuận được chấp nhận.
Svadilfari sớm chứng tỏ nó là một con ngựa khỏe mạnh và chăm chỉ đặc biệt. Với sự giúp đỡ của con ngựa này, có vẻ như người thợ xây sắp hoàn thành bức tường trước thời hạn. Các vị thần nổi giận với Loki vì đã dụ dỗ họ thỏa thuận, họ ra lệnh cho Loki phải khắc phục sự việc này. Loki biến thành một cô ngựa cái xinh đẹp và quyến rũ Svadilfari. (Trong hình hài ngựa cái) Loki mang thai và sinh ra Sleipnir, con ngựa tám chân tuyệt vời. Loki tặng Sleipnir cho Odin như một chiến mã.
Các vị thần không còn phải trả công cho người thợ xây vì ông ta không hoàn thành công việc kịp thời. Nhưng sau sự cố này, họ phát hiện ra người thợ xây chính là một gã khổng lồ, và lập tức giết hắn.
Mặc dù các vị thần có thể đổ lỗi cho Loki vì đã lừa họ giao kèo, nhưng không ai ép buộc họ lừa gạt một người thợ thủ công tưởng như đáng tin cậy. Quyết định giết chết người thợ xây hoàn toàn xuất phát từ sự cuồng tín của họ.
Sự tàn nhẫn của các vị thần xứ Asgard đối với con cái của Loki
Có lẽ một trong những tội ác khủng khiếp nhất làm vấy bẩn danh dự của các vị thần xứ Asgard chính là cách họ đối xử với các con của Loki. Ngoài chú ngựa tám chân Sleipnir, Loki còn có thêm nhiều người con khác.
Với nữ khổng lồ Angrboda, Loki có ba người con: mãng xà khổng lồ Jormungandr, sói Fenrir dũng mãnh, và nữ khổng lồ Hel. Dù không biết gì về bản chất của những đứa trẻ này, các vị thần Asgard vẫn quyết định rằng những kẻ được sinh ra từ một mối lương duyên đầy hiểm họa sẽ trở thành mối nguy mà họ không thể làm ngơ. Họ quyết định giam cầm cả ba ở những nơi ít gây nguy hại nhất.
Họ hất con mãng xà Jormungandr, lúc đó còn nhỏ và non nớt, xuống vùng biển bao quanh Midgard. Hóa ra, đây lại là một sai lầm tai hại. Con mãng xà lớn lên, đạt tới kích thước kinh hoàng đến mức có thể quấn quanh cả thế giới và tự nuốt lấy đuôi mình.
Sói Fenrir thì quá mạnh mẽ, không cách nào trói được, do đó các vị thần phải dùng mưu lừa gã sập bẫy. Các ngài chế ra xiềng xích đồ sộ và đề nghị Fenrir đeo chúng vào rồi bẻ gãy để thể hiện sức mạnh. Sói Fenrir đồng ý và với sức mạnh ghê gớm của mình, gã đã làm điều đó dễ dàng nhiều lần. Cuối cùng, các vị thần nhờ người lùn rèn ra sợi xích tẩm phép thuật, dù trông nhẹ như dải lụa nhưng không gì có thể phá vỡ. Họ yêu cầu Fenrir lập lại kỳ tích ban nãy.
Lần này Fenrir nghi ngờ, gã chỉ chấp nhận đeo xích nếu một vị thần đặt bàn tay mình vào miệng gã như một lời cam kết chân thành. Đảm bảo rằng họ sẽ thả gã nếu gã không bẻ được sợi xích. Vị thần Tyr đã đồng ý, và hi sinh bàn tay mình để giam cầm Fenrir vĩnh viễn.
Nữ khổng lồ Hel vừa sinh ra đã mang dung mạo gớm ghiếc. Một nửa cơ thể nàng là da thịt người sống, nửa còn lại như xác chết. Các vị thần kinh sợ hình hài của nàng, đày nàng xuống cai quản Helheim, vùng đất của người chết. Dù trở thành nữ hoàng chốn âm ty, nàng vẫn bị trục xuất khỏi thế giới của người sống.
Nhưng đó chưa phải tội ác lớn nhất mà các vị thần Asgard gây ra với con cái của Loki. Hắn còn có thêm hai con trai với nữ thần Aesir tên là Sigyn. Tên của các cậu là Narfi và Vali.
Cuối cùng thì các vị thần cũng trục xuất Loki khỏi Asgard vì vai trò của hắn trong vụ sát hại thần Balder. Để trừng phạt hắn, họ còn quyết định xích hắn vào một tảng đá, bên trên có một con rắn độc nhỏ nước dãi bỏng rát lên người hắn đến muôn đời.
Có vẻ như chừng đó vẫn chưa đủ trừng phạt đối với họ. Các vị thần hướng cơn thịnh nộ về phía con cái của Loki. Họ biến Vali thành một con sói hung bạo đến mức mất hết lý trí và xé xác người anh trai Narfi của mình. Sau đó, họ dùng ruột của Narfi để trói chặt Loki vào tảng đá hành hình.
Thật khó có thể diễn tả cách hành xử của các vị thần với các con của Loki bằng từ gì khác ngoài sự bức hại.
Ragnarök: Ngày tận thế hay sự trả thù chính đáng?
Ragnarök là một lời tiên tri trong Thần thoại Bắc Âu về cách thế giới này sẽ kết thúc. Nó được mô tả như một ngày tận thế hủy diệt, trong đó thế lực tà ác sẽ tấn công Asgard. Các vị thần sẽ chiến đấu chống lại binh đoàn người khổng lồ, và rồi hai bên đều hủy diệt lẫn nhau, xóa sổ mọi sinh linh.
Có nhiều điềm báo trước sự kiện hủy diệt này, trong đó có các trận động đất khiến Loki và Fenrir bẻ gãy xiềng xích. Chấn động cũng sẽ khiến Hel có thể dong thuyền rời khỏi Helheim, và Jormungandr trồi lên mặt biển.
Loki và các con của hắn sẽ dẫn dắt lực lượng tấn công vào Asgard. Fenrir sẽ nuốt chửng Odin. Thor và Jormungandr tử chiến với nhau. Thor sẽ giết được con mãng xà, nhưng Jormungandr sẽ phun lên người Thor lượng nọc độc khủng khiếp khiến vị thần này cũng tử trận ít phút sau đó. Loki sẽ giết Heimdall, còn Garm – chó canh cổng địa ngục của Hel – sẽ hạ thủ Tyr.
Xét những hành động của các vị thần trong quá khứ, cuộc tấn công này khó có thể gọi là vô cớ. Có vẻ như chính các vị thần đã tự đào hố chôn mình bởi lối hành xử nhẫn tâm của họ, đặc biệt là với con cái của Loki.
